در دعاى ابوحمزه ثمالى درباره سختى اهوال قيامت گفته شده است؛ به طور كلى مواقف و ايستگاه هاى قيامت چند تا است و فلسفه آنها چيست؟

 پس از اينكه همه بندگان ـ به استثناى مخلَصين و شيعيان واقعى ـ در صحنه قيامت حاضر مى شوند، ايستگاه هايى را بايد طى كنند تا به مقصد نهايى خود برسند. براساس روايات، صحنه محشر و قيامت، پنجاه موقف و ايستگاه دارد كه نخستين آنها، به پاخاستن از قبر و حضور در صحنه محشر است. قرآن مى فرمايد: «تَعْرُجُ الْمَلائِكَةُ وَ الرُّوحُ إِلَيْهِ فِى يَوْمٍ كانَ مِقْدارُهُ خَمْسِينَ أَلْفَ سَنَةٍ»[1] ؛ «فرشتگان و روح [در روز قيامت] به سوى او عروج مى كنند، در روزى كه مقدارش پنجاه هزار سال است».

ادامه »

رابطه شب قدر و ولايت چيست؛ زيرا مى گويند شب قدر ارتباط تنگاتنگى با امام زمان(عج) دارد؟ در جايى خواندم كه امام صادق عليه السلامفرمود: حقيقت شب قدر، حضرت زهرا عليهاالسلام است؛ آيا اين سخن درست است و اگر درست است، معنايش چيست؟[1]

يكى از مسائل پر رمز و راز در مجموعه علوم و معارف الهى، مسئله «شب قدر» است. نخست گفتنى است، شب قدر، ظرف نزول قرآن است: «إِنّا أَنْزَلْناهُ فِى لَيْلَةِ الْقَدْرِ»[2]. اما اين چه نوع ظرفى است؟ بين عموم مردم مشهور است كه «شب قدر» ظرف زمان است. طبق اين بيان، شب قدر، به معناى پاره اى از زمان (شب) است كه در آن، قرآن از عالم بالا به دنيا نازل گشته است و به دليل اهميت اين نزول و مسائل جنبى و يا عوامل زمينه ساز آن ـ كه از درك ما انسان ها فراتر است ـ خداوند مى فرمايد: «وَ ما أَدْراكَ ما لَيْلَةُ الْقَدْرِ»[3]؛ «چه چيزى تو را آگاه كرد كه شب قدر چيست؟» و «لَيْلَةُ الْقَدْرِ خَيْرٌ مِنْ أَلْفِ شَهْرٍ»[4]؛ «شب قدر، از هزار ماه بهتر است». عبادتى كه در اين شب انجام مى شود، بهتر از هر عبادتى است كه انسان آنها را در طول هزار ماه انجام مى دهد و نيز: «تَنَزَّلُ الْمَلائِكَةُ وَ الرُّوحُ فِيها بِإِذْنِ رَبِّهِمْ مِنْ كُلِّ أَمْرٍ»[5]؛ «در اين شب فرشتگان و روح به اذن پروردگارشان فرود مى آيند و با خود مقدرات همه امور را فرود مى آورند» و «سَلامٌ هِيَ حَتّى مَطْلَعِ الْفَجْرِ»[6]؛ «اين شب [ يكسره] تا طلوع فجر سلام و سلامتى است».

ادامه »

آيا شب قدر قبل از اسلام نيز وجود داشت؟ و آيا بعد از پيامبر صلى الله عليه و آله ادامه دارد؟

براساس روايتى شب قدر، اختصاص به دوران رسالت پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله ندارد و در زمان هاى گذشته نيز وجود داشته است. مجلسى رحمه الله از امام جواد عليه السلام نقل كرده است: «… لقد خلق الله تعالى ليلة القدر اول ما خلق الدنيا و لقد خلق فيها اول نبى يكون و اول وصى يكون…»[1]؛ «خداوند شب قدر را در آغاز آفرينش جهان آفريد و در آن اولين پيامبر و نخستين وصى را هستى بخشيد…».

از طرف ديگر در حديثى از پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله آمده است: «ان الله وهب لامتى ليلة القدر لم يعطها من كان قبلهم»[2]؛ «خداوند به امت من شب قدر را بخشيد و احدى از امت هاى پيشين از اين موهبت برخوردار نبودند». جمع اين دو روايت نشان مى دهد كه اصل شب قدر از قبل بوده است؛ ولى فضايل بسيار بالايى به طور ويژه، در آن شب براى امت اسلام قرار داده شده كه در امت هاى پيشين سابقه نداشته است. لذا شب قدر حقيقت و واقعيتى است كه در جهان هستى مقدر شده است.

ادامه »

«ليلة القدر» كدام شب از سال است؟ با توجه به اختلاف تقويم در كشورها، آيا ممكن است چند شب قدر وجود داشته باشد؟

شكى نيست كه «ليلة القدر»، يكى از شب هاى ماه رمضان است؛ جمع ميان آيات قرآن نيز اقتضاى آن را دارد. از يك سو مى فرمايد: «قرآن در ماه رمضان نازل شده است»[1] و از سوى ديگر مى فرمايد: «ما آن را در شب قدر فرو فرستاديم»[2]. اما براى تعيين آن، بايد به روايات مراجعه كرد. در روايات شيعه و اهل سنت، احتمالات گوناگونى داده شده است؛ از جمله: شب هفدهم، شب نوزدهم، شب بيست و يكم، شب بيست و سوم، شب بيست و هفتم و شب بيست و نهم.[3]

ادامه »

 اعمال شب بيست وسوم: اين شب از دو شب قدر گذشته افضل است، و از احاديث بسيار استفاده میشود، كه شب قدر همين شب است، و اين شب شب جهنى است يعنى شبى است كه دعاها در آن اجابت میشود، و در اين شب تمام كارها بر پايه حكمت الهى مقدّر گردد، و براى اين شب غير از اعمالى كه با دو شب قدر گذشته مشترك است چند عمل ديگر است: اوّل: خواندن سوره «عنكبوت» و «روم» كه امام صادق عليه السّلام سوگند ياد كردند كه خواننده اين دو سوره در اين شب از اهل بهشت خواهد بود.
دوم: خواندن سوره «حم دخان» سوم: هزار مرتبه خواندن سوره «قدر» چهارم: محمّد بن عيسى به سند خود از امامان صالح عليهم السّلام روايت كرده كه فرمودند: در شب بيست وسوم از ماه رمضان اين دعا را به دفعات بخوان، در حال سجود و قيام و قعود.
و بر هر حالى كه هستى در تمام ماه، و در طول حياتت تا جايى كه ممكن باشد، و هر زمانى كه به يادت آيد.
بعد از ستايش پروردگار به بزرگوارى، و فرستادن صلوات بر پيامبر صلى اللّه عليه و آله میگويى:
اَللهمَّ کُن لولیَّک فُلانِ بن فُلان
خدايا براى ولیت باش فلان بن فلان

ادامه »