فلسفه ركوع
عن مصباح الشريعة ، قال الصادق - عليه السلام - :
لايركع عبدالله ركوعا علي الحقيقة ، الا زينة الله تعالي بنور بهائه و اظله في ظلال كبريائه و كساه كسوة اصفيائه . و الركوع اول و السجودثان ، فمن اتي بمعني الاول صلح للثاني . و في الركوع ادب و في السجود قرب ، و من لايحسن الادب لايصلح للقرب . فاركع ركوع خاضع لله بقلبه متذلل وجل تحت سلطانه ؛ خافض له بجوارحه خفض خائف حزن علي ما يفوته من فائدة الراكعين . و حكي ان الربيع ابن خثيم كان يسهر بالليل الي الفجر في ركعة واحدة ؛ فاذا هو اصبح رفع (خ ل : تزفر) و قال : اه !سبق المخلصون و قطع بنا . و استوف ركوعك باستواء ظهرك ، و انحط عن همتك في القيام بخدمته الا بعونه ، و فر بالقلب من وساوس الشيطان و خدائعه و مكائدة ؛ فان الله تعالي يرفع عباده بقدر تواضعهم له و يهديهم الي اصول التواضع و الخضوع بقدر اطلاع عظمته علي سرائرهم ؛
از كتاب مصباح الشريعه نقل است كه امام صادق (ع ) فرمود : هيچ بنده اي براي خدا به حقيقت ركوع نكند مگر آن كه خداوند تعالي او را به نور جمال خويش بيارايد و در سايه كبريايش درآورد و جامه برگزيدگانش بپوشاند . ركوع (مرحله ) اول است و سجود (مرحله ) دوم ؛ هركس معني و حقيقت اولي را به جاي آورد ، شايستگي دومي را يافته است . در ‌‌‌ادب (عبوديت ) است و در سجود قرب (به معبود) است ؛ و كسي كه به نيكي ، ادب نگزارد ، قربت را نشايد . پس ركوع كن همانند ركوع كسي كه قلبا خاضع براي خداست و تحت سلطه او ذليل و بيمناك مي باشد ؛ و چون راكعي از بيم و اندوه از دست دادن بهره راكعان (حقيقي ) تن فرود آورد ، اعضاي خود را فرود بياور . و از ربيع بن خثيم حكايت شده است كه با يك ركوع شب را به صبح مي رساند و چون به صبح ميرسيد (صبح مي كرد) قامت راست مي كرد (نسخه : ناله مي كرد) و مي گفت : (آه !مخلصان پيشي گرفتند و ما از راه مانديم ) . و ركوع خود را كامل انجام ده به اينكه پشت خود را هموار كني ؛ و از اين (پندار) كه به (قدرت و) همت خود به خدمت او قيام كني فرود آي (كه اين امكان ندارد) جز به ياري او . و قلب را از وسوسه هاي شيطان و فريبها و نيرنگهايش فراري ده كه خداوند تعالي بندگان خود را به ميزاني كه در برابر او كرنش كنند بلند مي كند ؛ و آنان را به هر اندازه كه عظمتش بر باطنهايشان پرتو افكنده ، به حقيقت فروتني و كرنش (در برابرخود) هدايت مي فرمايد .
(مصباح الشريعه ، باب 15 . بحارالانوار ، ج 82 ، ص 108)