هیچ حادثه ای به جاودانگی و ماندگاری « کربلا » نمی رسد و در این حد ، در ذهنها و زندگیها زنده نیست و اینگونه فراگیر زمانها و مکانها و انسانها نگشته است و موج آن مثل عاشورا همیشه متلاطم نمانده است . رمز آن در چند مسأله نهفته است ، از جمله :

1 - خدایی بودن آن : حرکت حسین (ع) ، جهاد و شهادتش ، انگیزه و محرکش همه و همه برای خدا بود و هرچه که « لِله » باشد ، رنگ جاودانه می گیرد . نور خدا خاموشی ندارد و جهاد برای حق ، همواره امتداد می یابد .

پایان زندگانی هر کس به مرگ اوست
جز مرد حق که مرگ وی ، آغاز دفتر است

قیام برای خدا فراموش نمی شود و نورش خاموش نمی گردد؛ چونکه رنگش خدایی و نورش الهی است.

دشمنت کشت ولی نور تو خاموش نگشت
آری آن نور که فانی نشود ، نور خداست

2 - افشاگریهای اسرای اهل بیت : هر انقلابی ، یک بازو می خواهد و یک زبان ، خون و پیام ، عمل و تبلیغات . خطابه های زینب و سجاد علیهما السلام و سخنان بازماندگان کربلا در دوران اسارت ، نقش مهمی در افشاگری چهره دشمن و خنثی کردن تبلیغات دروغین امویان و آگاهی مردم از ماهیت قیام وشخصیت سیدالشهداء و شهیدان عاشورا داشت و سبب شد امویان نتوانند پرده بر جنایات خویش بکشند و آن حادثه را از یادها ببرند .

3 - احیاءگریهای « ذکر » : در تعلیمات ائمه ، تأکید فراوان شده که برای امام حسین (ع) و شهدای کربلا گریه کنند ، نوحه بخوانند ، شعر بسرایند ، عزاداری کنند ، زیارت روند ، بر تربت امام حسین سجده کنند . اینها همه سبب شده که مکتب عاشورا و حادثه کربلا و مظلومیت امام حسین (ع) و شهدای کربلا ، بصورت زنده و جاوید و فراگیر باقی بماند .
نقش « یاد » ، « بکأ » ، « زیارت » ، « شعر » و « مرثیه » در جاودانه ساختن عاشورا مهم است . (۱)

4 - کیفیت حادثه : نفس حوادث عاشورا و اوج فداکاریها و اخلاص یاران امام و اوج خشونت و بی رحمی سپاه کوفه نسبت به سیدالشهداء و غربت و مظلومیت و عطش در اوج خود ، همه و همه این حادثه بی نظیر را ماندگار ساخته است .

پی نوشت : ۱ - در این زمینه ر . ک‍ : مقاله « سنت احیاءگری » ، جواد محدثی ( چشمه خورشید ، ج 1 ، مجموعه مقالات کنگره امام خمینی ( ره ) و فرهنگ عاشورا ) .

? فرهنگ عاشورا