پرسش:

چرا دو تا دهه فاطمیه داریم و دقیقا زمان شهادت حضرت زهرا معلوم نیست؟

پاسخ:

اینکه چرا دو تا دهه فاطمیه داریم علتش این است که تاریخ شهادت حضرت زهرا(س) دقیقاً مشخص نیست.دربارة تاریخ شهادت حضرت زهرا(س) روایات مختلفی وجود دارد است. و از چهل روز تا شش ماه بعد از رحلت پیامبر(ص) بیان شده است. اما میان علمای شیعه، دو احتمال معتبر است: هفتاد و پنج روز بعد از رحلت پیامبر(ص) یا نود و پنج روز بعد از رحلت ایشان.

بنابراین با توجه به رحلت پیامبر اسلام(ص) در بیست و هشتم صفر، بنا به روایت هفتاد و پنج روز، در مورخه سیزدهم تا پانزدهم جمادی الأوّل، شهادت حضرت زهرا(س) است و این ایام را فاطمیة اوّل می‌ خوانند.

اما بنا به روایت نود و پنج روز، شهادت حضرت(س) در سوم تا پنجم جمادی الثانی است و این ایام را فاطمیة دوم می‌ خوانند.

بنابراین؛ ایام فاطمیه جمعا 6 روز می باشد، 3 روز در ماه جمادی الاول و 3 روز در ماه جمادی الثانی. فاطمیه اول از 13 تا 15 جمادی الاول است و فاطمیه دوم از سوم تا پنجم جمادی الثانی می باشد.

و شاید علت اینکه سه روز در هر ماه بعنوان روز شهادت آن حضرت(س) معرفی شده است به این دلیل است که این احتمال وجود دارد که ماههای قمری از رحلت پیامبر(ص) تا شهادت حضرت زهرا(س)، 29 روز بوده باشند، حال آنکه د رصورت کامل بودن ماههای قبل، روز شهادت 13جمادی الاول و یا سوم جمادی الثانی خواهد بود. چرا که طبق تقویم، حداکثر سه ماه قمری 29 روزه و حداکثر 4 ماه قمری 30 روزه می توانند پشت سر هم قرار گیرند.

اما در عرف، به دهه دوم جمادی الاول، از دهم تا بیستم جمادی الاول که بنابر قول 75 روز، شهادت آن بانوی بزرگوار در آن واقع شده است دهه فاطمیه اول و به دهه اول جمادی الثانی از اول تا دهم جمادی الثانی، که طبق قول 95 روز، شهادت حضرت زهرا(س) در آن واقع شده است، دهه فاطمیه دوم گفته می شود.

اما در پاسخ به این سوال که چرا تاریخ دقیق شهادت حضرت زهرا(س) مشخص نیست باید عرض کنم:

عدم شفافیت و اختلاف در رخدادهای تاریخی اختصاص به اختلاف در تاریخ ولادت و شهادت ائمه(ع) ندارد، بلکه در بسیاری از مسایل دیگر تاریخی نیز به طور طبیعی اختلاف نظر وجود دارد. زندگی و شهادت ائمه از این وضع مستثنا نیست. در عدم شفافیت تاریخ زندگی ائمه(ع) عوامل متعددی اثر گذارد بوده‏اند یکی از عوامل مهم آن است که در آن مقطع زمانی، تاریخ نگاری و سیره‏نویسی به معنای امروزی آن وجود نداشته است، یعنی این گونه نبوده که هرگاه یکی از ائمه(ع) متولد میشد و یا به شهادت میرسید، تاریخ زندگی آن‏ها ثبت و ضبط گردد و مورخان آن‏ها را دقیقاً بنویسند. حتی در مورد تاریخ ولادت پیامبر(ص) مشاهده میکنیم که اختلاف نظر وجود دارد. از سوی دیگر گفتار امامان معصوم(ع) دچار تحریف میشد و برخی از نقل قول‏ها از امامان(ع) جعلی بود. جعل گفتار تنها در احادیث و روایات نبود، بلکه در سخنان عادی و سیره زندگی آن‏ها نیز وجود داشت. به همین خاطر شاید نقل قول‏های متعددی که از آن‏ها و یا از شیعیان خاص صورت گرفته، موجب اختلاف نظر تاریخی باشد.