پاسخگويي همگاني در برابر نعمت‌ها

قرآن كريم هر مرد و زني را در برابر عنايت‌هاي مادي و معنوي حضرت حق شديداً مسئول مي‌داند و مسأله مسئوليت، مسأله معمولي و عادي نيست. عمل به مسئوليت‌ها، امتياز انسان نسبت به تمام موجودات روي زمين است. البته اگر اجراي اين مسئوليت‌ها با عشق واخلاص كامل آميخته شود، انسان از ملائكه الله هم برتر مي‌شود. قرآن كريم مي‌فرمايد:
(انَّ السَّمْعَ وَ الْبَصَـرَ وَ الْفُؤادَ كُلُّ اولئكَ كانَ عَنْهُ مَسْئوُلا)
و در آيه ديگري خطاب به پيامبر عزيز اسلام (ص) مي‌فرمايد كه به پروردگارت قسم از هر مرد و زني از آنچه مسئوليت بر عهده داشته‌اند در قيامت سؤال مي‌كنند:
(فَوَ رَبِّكَ لَنَسْئَلَنَّهُمْ أَجْمَعين * عَمَّا كانُوا يَعْمَلُون‌)
اين سؤال از مسئوليت، از پيامبران هم هست. قرآن كريم در باره پيامبران مي‌فرمايد:
(وَ لَنَسْأَلَنَّ الْمـُرْسَلِينَ)
و نيز خداوند متعال مي‌فرمايد در روز قيامت كه مرده‌ها را زنده كردم و از خانه قبر وارد سرزمين محشر شدند دستور مي‌دهم آنها را نگه داريد، چون آنان مسئولند و بايد نسبت به آنچه از آنان سرزده پاسخگو باشند:
(وَ قِفُوهُمْ إِنَّهُمْ مَسْؤُلُون‌)

البته همين مسئوليت به نظر اولياي خدا از بالاترين عنايت‌هاي خدا به انسان است و چون گوهر مسئوليت و گوهر وظيفه و تكليف از همه گوهرهاي درياي حيات قيمتش بيشتر است، دشمنان بيشتري هم دارد.