ز وقت نماز شب وقت نماز شب از اول نيمه شب است تا طلوع صبح صادق توضيح : شب از ديدگاه شرع عبارت است از اول مغرب تا طلوع صبح صادق . بنا بر اين در ساعت 12 شب كه عبارت است از نيمه غروب تا طلوع آفتاب بيش از نيم ساعت از نيمه شب شرعي گذشته است . - افضل آن است كه نماز شب به هنگام سحر خوانده شود و هنگام سحر عبارت است از يك سوم آخر شب و هر قدر به صبح نزديكتر باشد افضل خواهد بود. - شخص مسافر مي تواند نماز شب را پيش از نيمه بخواند. - جواني كه مي ترسد بخواب بماند و نماز شب از او فوت شود مي تواند نماز شب را پيش از نيمه شب بخواند. - همه كساني كه براي خواندن نماز شب بعد از نيمه شب عذري دارند مانند پيرمردان و يا كسي كه از سرد شدن هوا مي ترسد و يا از جنب شدن در خواب مي ترسد و مانند اينها مي توانند نماز شب را قبل از نيمه شب بخوانند. امام صادق عليه السلام فرمود: اگر بيم داري كه پايان شب برنخيزي يا سرما و مشكل ديگري مانع نماز شبت خواهد شد، نماز شب و (وتر) را در اوّل شب بخوان .(5) - در مواردي كه تقديم نماز شب جايز است سزاوار است كه نيّت اداء نكند بلكه به نيّت (تعجيل ) و جلو انداختن بخواند. - اگر نماز شب از كسي فوت شد مي تواند قضاي آن را در روز به جا بياورد. (مفضّل ) مي گويد: به امام صادق عليه السلام عرض كردم : فدايت شوم ؛ من گاهي به خواندن نماز شب موفّق نمي شوم ، آيا اجازه مي فرمائيد پس از خواندن نماز صبح پيش از آنكه آفتاب طلوع كند قضاي نماز شب را بخوانم ؟ فرمود: آري ؛ امّا اهل خانه ات را از اين كار با خبر مكن زيرا آنان هم از تو ياد مي گيرند و اين كار را سنّت قرار مي دهند.(6) تذكّر: قضاي نماز شب را فضيلت بسيار است چنانچه در تفسير علي بن ابراهيم از امام صادق عليه السلام روايت مي كند كه : شخصي به آن حضرت عرض كرد: فدايت شوم چه بسا كه اتّفاق مي افتد كه يك ماه و دو ماه و سه ماه نماز شب از من فوت مي شود و من آن را به روز قضا مي كنم ، آيا اين كار جايز است ؟ فرمود: به خدا قسم اين كار مايه روشني چشم تو است و اينجمله را سه بار تكرار كرد. - قضاي نماز شب را بر تقديم آن يعني پيش از نيمه شب خواندن رجحان دارد. بنابر اين اگر مي داند كه قضاي نماز شب از او فوت نخواهد شد قضا اولويت دارد. تذكر: براي تشويق جوانان عزيز روايتي در مورد قضاي نماز شب نقل مي كنم : اسحق بن عمار ضمن روايتي از امام صادق عليه السلام نقل مي كند كه ايشان از پدران بزرگوار و آنان از رسول خدا صلي اللّه عليهم اءجمعين نقل مي كند كه فرمود: (ان اللّه يباهي بالعبد يقضي صلوة اللّيل بالنهار يقول ملائكتي عبدي يقضي ما لم افترضه عليه اشهدوا اني قد غفرت له ). خداي تعالي با بنده اي كه نماز شب را در روز قضا بكند مباهات مي كند و مي فرمايد: (اي فرشتگان من ، اين بنده من چيزي را كه به او واجب نكرده ام قضا مي كند گواه باشيد كه من او را آمرزيدم ).(7) - جواني كه مي ترسد به خواب بماند اگر پيش از نيمه شب نماز شب را خواند و خوابيد و پيش از صبح بيدار شد لازم نيست نماز شب را دوباره بخواند. - اگر مشغول نماز شب شد و صبح طلوع كرد اگر چهار ركعت از نماز شب را خوانده است كه صبح شد بقيه نماز شب را به طور مخفف و بدون مستحبات مي خواند و اگر هنوز چهار ركعت از نماز شب نخوانده صبح شد همان دو ركعتي را كه شروع كرده تمام مي كند و پس از آن دو ركعت نافله صبح را مي خواند و سپس دو ركعت نماز صبح واجب را مي خواند و پس از آن باقيمانده نماز شب را قضا مي كند و اگر اصلاً به نماز شب شروع نكرده صبح طلوع كرد دو ركعت نافله صبح را اوّل مي خواند و پس از آن نماز صبح را و پس از آن قضاي نماز شب را به جا مي آورد.(8) امشب آن نيست كه در خواب رود چشم نديم خواب در روضه رضوان نكنند اهل نعيم خاك را زنده كند تربيت باد بهار سنگ باشد كه دلش زنده نگردد به نسيم بوي پيراهن گم كرده خود مي شنوم گر بگويم همه گويند ضلالي است قديم اي رفيقان سفر دست بداريد از ما كه بخواهيم نشستن به در دوست مقيم