مخفى ماندن اسباب و علل هستى براى شكاكان

فرمود كه اى مفضل ! آنانى كه شك مى كنند در وجود صانع عالم ، جاهلند به اسباب و اغراض كه در خلق عالم به عمل آمده ، و قاصر است فهم هاى ايشان از دريافت حكمت ها كه بارى تعالى مرعى داشته در آفريدن اصناف مخلوقات در دريا و صحرا و كوه و دشت .

پس به سبب كوتاهى دانش خود طريق انكار پيموده اند و به جهت ضعف بصيرت خود راه تكذيب و عناد گشوده اند تا آن كه منكر شده اند كه موجودات را خالقى هست و دعوى مى كنند كه عالم را مدبرى نيست ، و آنچه واقع مى شود از روى صنعت و تقدير و حكمت و تدبير نيست .

حق تعالى بلندتر است از آنچه ايشان وصف مى كنند و خدا لعنت كند ايشان را (كه ) راه حق واضح به كدام سو مى روند.(37)

پس ايشان در ضلالت و كورى حيرت خود مانند كورى چندند كه داخل شوند در سرائى كه در نهايت استحكام و نيكوئى بنا شده باشد و فاخرترين فرشها در آن گسترده باشند و آنچه در كار باشد از انواع ماءكول و مشروب و پوشيدنى و ساير چيزهايى كه آدمى به آن محتاج است در آن مهيا كرده باشند، و هر چيزى را در محل خود و جاى مناسب خود قرار داده باشند به اندازه نيكو و تدبير درست ، پس آن كوران در آن سراى رفع البنيان به جانب راست و چپ تردد كنند و داخل بيوت آن شوند با ديده هاى بسته كه نه بناى سرا را مشاهده نمايند و نه آنچه در آنجا براى اهلش مهيا كرده اند و بسا باشد كه كورانه پا زنند بر ظرفى يا چيزى كه در موضع خود گذاشته شده و غايت احتياج به او داشته باشند و ندانند كه به چه جهت در آن موضع گذاشته اند و براى چه مهيا كرده اند و به اين سبب به خشم آيند و غضبناك شوند و مذمت كنند سرا و بنا كننده سرا را.