شیخ صدوق از موسی بن عبدالله نخعی، روایت کرده که گفت: خدمت امام هادیعلیهالسلام عرض کردم که یابن رسول الله! مرا زیارتی با بلاغت تعلیم فرما که کامل باشد و هرگاه خواستم یکی از شما را زیارت کنم، آن را بخوانم؛ امام هم این زیارت را تعلیم فرمودند:
«مَن اَطَاعَکُم فَقَد اَطَاعَ اللهَ وَ مَن عَصَاکُم فَقَد عَصَی اللهَ وَ مَن اَحَبَّکُم فَقَد اَحَبَّ اللهَ وَ مَن اَبغَضَکُم فَقَد اَبغَضَ اللهَ؛ (15) هر کس شما را اطاعت کند، همانا از خدا اطاعت کرده است و هر کس از شما سرپیچی کند، قطعاً سرپیچی از دستورات الهی را مرتکب شده است و هر کس شما را دوست بدارد، محقّقا خدا را دوست داشته و هر کس با شما کینه و خشم ورزد، با خدا خشم و کینه ورزیده است.»
حدیث:
ابو بصیر میگوید: از امام صادقعلیهالسلام درباره قول خداوند که فرمود: «قُل اَطِیعُوا اللهَ وَ اَطِیعُوا الرَّسُولَ وَ اُولِی الاَمرِ مِنکُم…» پرسیدم؛ امام در جواب فرمود: درباره علی بن ابی طالب و حسن و حسینعلیهمالسلام نازل شده است.
به حضرت عرض کردم: مردم میگویند: چرا نام علیعلیهالسلام و خانوادهاش در کتاب خداوند عزّ وجلّ برده نشده است؟
فرمود: به آنها بگو: آیه نماز بر پیامبرصلیاللهعلیهوآله نازل شد و در قرآن ذکر نشد که سه رکعتی باشد یا چهار رکعتی، تا اینکه پیامبرصلیاللهعلیهوآله برای مردم بیان کرد. آیه زکات بر آن حضرت نازل شد و بیان نشد که از چهل درهم یک درهم است، تا اینکه پیامبرصلیاللهعلیهوآله آن را برای مردم شرح داد و امر حج نازل شد و بیان نشد که هفت دور طواف کنید، تا اینکه پیامبرصلیاللهعلیهوآله بیان فرمود و آیه «اَطِیعُوا اللهَ وَ اَطِیعُوا الرَّسُولَ وَ اُولِی الاَمرِ مِنکُم…» نازل شد درباره علی و حسن و حسینعلیهمالسلام پس پیامبرصلیاللهعلیهوآله فرمود: «مَن کُنتُ مَولَاهُ فَعَلِیٌّ مَولَاه.» (16)
آیه:
«یَا اَیُّهَا الَّذِینَ ءامَنُوا اَطِیعُوا اللهَ وَ اَطِیعُوا الرَّسُولَ وَ اُولِی الاَمرِ مِنکُم…»؛ (17) «ای کسانی که ایمان آوردهاید! اطاعت کنید خدا را! و اطاعت کنید پیامبر خدا و اولو الأمر [اوصیای پیامبر] را!»
پیامهای آیه (18):
1. با وجود سه مرجع «خدا»، «پیامبر» و «اولی الامر»، هرگز مردم در بنبست قرار نمیگیرند.
2. آمدن این سه مرجع برای اطاعت، با توحید قرآنی منافات ندارد؛ اطاعت از پیامبرصلیاللهعلیهوآله و اولی الامرعلیهالسلام نیز، شعاعی از اطاعت خدا و در طول آن است، نه در عرض آن، و به فرمان خداوند اطاعت از این دو لازم است.
3. وقتی پیامبر اسلامصلیاللهعلیهوآله، هنگام عزیمت به تبوک، علیعلیهالسلام را در مدینه به جای خود نهاد و فرمود: «اَنتَ مِنِّی بِمَنزِلَةِ هَارُونَ مِن مُوسَی» (19) آیه فوق نازل شد.
4. اسلام مکتبی است که عقاید و سیاستش به هم آمیخته است. اطاعت از رسولصلیاللهعلیهوآله و اولی الامرعلیهالسلام که امری سیاسی است، به ایمان به خدا و قیامت که امری اعتقادی است، آمیخته است؛
«اَطِیعُوا اللهَ وَ اَطِیعُوا الرَّسُولَ وَ اُولِی الاَمرِ».
5. اولی الامر باید همچون پیامبر، معصوم باشند، تا اطاعت از آنها در ردیف اطاعت پیامبرصلیاللهعلیهوآله، بیچون و چرا باشد.
آخرین نظرات