استجابت دعا از طرق عادي

عن علي بن الحسين عليه السلام قال : مر موسي بن عمران علي نبينا و آله و عليه السلام برجل و هو رافع يده الي السماء يدعو الله فانطلق موسي في حاجته فغاب سبعة ايام ثم رجع اليه و هو رافع يده الي السماء فقال : يا رب هذا عبدك رافع يديه اليك يساءلك حاجته و يساءلك المغفرة منذ سبعة ايام لا تستجيب له قال فاءوحي الله اليه يا موسي لو دعاني حتي تسقط يداه اءو تنقطع يداه اءو ينقطع لسانه ما استجبت له حتي ياءتيني من الباب الذي اءمرته (1)

امام سجاد عليه السلام فرمود:

حضرت موسي بن عمران از رهگذري عبور مي كرد. مردي را ديد كه دست به سوي آسمان برداشته و خدا را مي خواند. موسي عليه السلام از پي كار خود رفت و پس از هفت روز مراجعت نمود. مشاهده كرد او همچنان دست به آسمان دارد و دعا مي كند.

موسي عليه السلام عرض كرد: ((بار الها! اين بنده هفت روز است كه دعا مي كند، حاجتش را برآوري و تو خواسته اش را اجابت ننموده اي .))

خداوند به موسي عليه السلام وحي فرستاد كه :

((اگر او مرا آنقدر بخواند كه دستش بيفتد و زانويش قطع شود، دعايش را مستجاب نمي كنم ، مگر از راهي كه مقرر داشته ام و به او امر كرده ام برود و مرا بخواهد.))

خداوند متعال در نظام تكوين ، وسايلي را مقرر فرموده است كه مجاري فيض اوست و افراد با ايمان ، عطاياي الهي را از راه آن مجاري طلب مي كنند.

روزي دهنده و رزاق ، ذات اقدس الهي است ، اما مجراي رزق ، كشاورزي و دامداري و پرورش درختان ميوه است .

كسي كه آب و خاك و قدرت كار دارد، بايد رزق خود را از مجاري تعيين شده به دست آورد. اگر چنين انساني وظيفه خود را انجام ندهند و بخواهد با دعا از خداوند رازق درخواست روزي نمايد، مطرود درگاه الهي خواهد بود و دعايش قابل استجابت نيست .(2)

1- بحارالانوار، ج 2، ص 263.

2- شرح و تفسير دعاي مكارم الاخلاق ، ج 2، ص 283.

 دعاي صحيح

مسلماناني كه علاقه دارند، راه عبادت را بپيمايند و تمام اعمالشان صحيح و طبق دستور شرع مقدس انجام شود، بايد در شناخت تعاليم الهي كوشا و جدي باشند و از راهنمايي و ارشاد دين شناسان ، آنطور كه بايد و شايد استفاده نمايند، تا در اداي فرايض و سنن ، صراط مستقيم را بپيمايند و در بيراهه هر قدر هم خفيف باشند، قدم نگذارند.

اولياي گرامي اسلام ، همواره مراقب دوستان و پيروان خود بودند و به صورت هاي مختلف ، آنان را متوجه مي نمودند و اگر در موردي غفلتي را مشاهده مي كردند، همانند پدري مهربان تذكر مي دادند و مسير صحيح را ارائه مي نمودند.

عن النبي صلي الله عليه و آله و سلم اءنّه دخل علي مريض فقال : ما شاءنك ؟ قال : صلّيت بنا صلاة المغرب فقراءت القارعة . فقلت : اللهم ان كان لي عندك ذنب تريد تعذبني به في الآخرة فعجّل ذلك في الدنيا فصرت كما تري . فقال : اء لا قلت ربنا آتنا في الدنيا حسنة و في الاخرة حسنة و قنا عذاب النار فدعا له حتي اءفاق .(1)

رسول اكرم صلي الله عليه و آله و سلم بر مريضي وارد شد.

پرسيد: ((شما را چه شده است ؟))

عرض كرد: ((وقتي نماز مغرب را با ما به جماعت برگزار فرموديد، سوره قارعه را تلاوت نموديد و من پيش خودم گفتم : بار الها! اگر از من نزد تو گناهي است كه اراده داري مرا در قيامت به كيفر آن عذاب نمايي ، در آن عذاب تعجيل كن و در دنيا معذبم نما! بر اثر آن دعا چنين شدم كه ملاحظه مي فرماييد.))

حضرت فرمودند: ((بد سخني به زبان آوردي ! چرا نگفتي بار الها! در دنيا به ما حسنه اعطا كن و در آخرت حسنه اعطا فرما و ما را از عذاب آخرت مصون و محفوظ بدار!))

سپس رسول اكرم صلي الله عليه و آله و سلم درباره عارضه اش دعا نمود و آن شخص بهبودي يافت .(2)

1- مستدرك الوسايل ، ج 2، ص 149.

2- شرح و تفسير دعاي مكارم الاخلاق ، ج 3، ص 34.

 آرام آرام !

امام صادق عليه السلام در روايت مفصلي كه اختلاف درجات مردم را در شناخت هاي معنوي بيان نموده ، قضيه اي را شرح داده كه خلاصه اش اين است :

((مرد مسلماني همسايه اي نصراني داشت . با او از اسلام سخن گفت و مزاياي اين دين مقدس را براي او بيان نمود. مرد نصراني دعوت او را اجابت كرد و اسلام را پذيرفت .

نيمه شب فرا رسيد. مرد مسلمان در خانه تازه مسلمان را كوبيد. صاحب خانه گفت : ((كيستي ؟)) گفت : ((من فلاني هستم .)) پرسيد: ((كاري داري ؟)) پاسخ داد: ((برخيز وضو بگيرد، لباس در بر كن تا با هم براي نماز برويم !))

مرد تازه مسلمان وضو گرفت ، لباس پوشيد با او به مسجد رفت . دو نفري نماز خواندند تا سپيده صبح دميد آنگاه نماز صبح خواندند، آنقدر ماندند تا هوا كاملا روشن شد. تازه مسلمان به پا خواست كه به منزل برود. مرد مسلمان گفت : ((كجا مي روي ؟ روز كوتاه است و فاصله تا ظهر كم !)) او را نشانيد تا نماز ظهر را خواند.

باز گفت : ((فاصله تا نماز عصر كم است .)) او را نگاه داشت تا نماز عصر را هم در وقت فضيلت خواند.))

تازه مسلمان به پا خواست كه به منزل برود. به او گفت : ((الان اواخر روز است ، او را نگاه داشت تا نماز مغرب را خواند.))

باز تازه مسلمان برخاست كه به منزل برود، به وي گفت : ((فقط يك نماز باقي مانده و آن نماز عشا است !))

او را نگاه داشت تا وقت فضيلت نماز عشا رسيد، نماز عشا را هم خواند و سپس از هم جدا شدند.

نيمه شب فرا رسيد، مجددا مسلمان ، در خانه تازه مسلمان را كوبيد.

صاحبخانه گفت : ((برخيز وضو بگير، لباس بپوش ، با من براي نماز بيا!))

تازه مسلمان گفت : ((برو براي اين دين كسي را پيدا كن كه از من فارغ البال تر باشد، من كم بضاعتم و عائله دار!))

امام عليه السلام فرمود:

اءدخله في شي ء اءخرجه منه ؛(1)

((اين مرد مسلمان ، زحمت كشيد و او را از نصرانيت و ضلالت به اسلام آورد و دوباره با اعمال نادرست خود، به نصرانيتش برگرداند.))

1- الكافي ، ج 2، ص 43.

 تعطيل درس

مرحوم ملاّ زين العابدين سلماسي كه از ملازمين و خواصّ علاّمه بحرالعلوم است ، اظهار مي دارد كه :

(بحرالعلوم هر شب در كوچه هاي نجف گردش مي كرد و براي بينوايان غذا مي برد. اتفاقاً، چند روزي درس را تعطيل كرد، طلاّب مرا شفيع كردند كه علّت اين امر را سؤ ال كنم ؛ وقتي از ايشان خواستم درس را شروع بفرمايند و درباره سبب ترك تدريس سؤ ال كردم . پاسخ دادند: درس نمي گويم ! پس از چند روز، دوباره ماجرا تكرار شد و من انگيزه ترك تدريس را سؤ ال كردم ، علاّمه فرمود:

در نيمه هاي شب ، هرگز نشنيدم كه اين طلاّب با خداوند متعال مناجات كنند و به تضرّع و زاري مشغول باشند، با اينكه من شبها در كوچه هاي نجف گردش مي كنم و اين گونه طلبه ها، سزاوار نيستند كه آنان را آموزش دهم !

وقتي طلاّب از گفته علاّمه ، آگاه شدند همه مشغول تضرّع و زاري شدند و شبها صداي گريه و مناجات آنان از هر سو بلند شد و ايشان مجدّداً تدريس را آغاز كردند.)(50)

رسول خدا صلي الله عليه و آله فرمود:

آيا چهره نماز شب خوانها را نمي بينيد كه از همه چهره ها زيباتر است ؟

اين براي آن است كه آنان هنگام شب با خداي سبحان خلوت كرده اند و خداي تعالي جامه اي از نور خود بر چهره ايشان پوشانيد.(51)

معاویه بود و سران بنی امیه . از امام هم دعوت کردند . در دل , مقابل شکوه و عظمتش احساس حقارت می کردند. شروع کردند به ستایش بنی امیه .

هر کدامشان در مورد خانواده اش دروغی به هم بافت و گفت. پسر عثمان چیزی برای گفتن نداشت . به علی توهین کرد ؛

امام جواب همه شان را داد ؛ یک به یک .

 به پسر عثمان گفت:"… درست نیست به بزرگان توهین کنی . مَثلِ تو , مثل پشه ای است که می خواهد از روی تنه ی نخلی بلند شود , می گوید محکم باش ! درخت جوابش می دهد من متوجه نشستنت نشدم که حالا بخواهم بلد شدنت را حس کنم.”

حاضران همه به خنده افتادند . از خجالت صورت پسر عثمان سرخ شد. ضایع شده بود.