​صورت و سیرت حضرت مهدی (عج) چگونه است و با چه خصوصیات فردی ظهور می کند؟

  حضرت مهدى (عجل الله فرجه) از حيث صورت و سيرت، شبيه پيغمبر (صلى الله عليه و آله و سلم) است، و اين شباهت شايد براى آن باشد که از جهت اسم و صورت و سيرت، ابقاى دين و احياى احکام قرآن به دست اوست. 

 شبلنجى مى نويسد: (امام مهدى (عج) داراى چشمان سياه و ابروان پيوسته، بينى بلند و قلمى، ريش انبوه و خال هاشمى در گونه راست است). (1) 

 و جابر جعفى گويد: از امام باقر (ع) شنيدم که فرمود: (عمر از امام على (ع) پرسيد: نام حضرت مهدى چيست؟ فرمود: راجع به نام او، حبيبم پيغمبر (ص) با من عهد کرده که تا مبعوث نشود نامش را بيان نکنم؛ پرسيد: صفت و نشانه اش چيست؟ فرمود: جوانى ميانه قامت، خوشرو و خوش مو است که موهايش بر شانه ريخته و نور صورتش بر سياهى محاسن و سرش احاطه کرده است). (2) 

 و نيز امير المؤمنين (ع) در بالاى منبر فرمود: (در آخر الزمان مردى از نسل من، با صورتى سرخ وسفيد، فراخ شکم، ران قوى، وشانه اى سترگ، خروج مى نمايد که در پشتش دو خال است، يکى رنگ پوست بدن و ديگرى شبيه خال پيغمبر (ص)). (3) 

 و اما راجع به اينکه با چه خصوصيات و شمايلى ظهور مى کند، اين سؤالى است که ابا صلت هروى از امام رضا (ع) پرسيد و آن حضرت فرمود: (نشانه قائم ما اين است که در سن يک پيرمرد و به صورت يک جوان است؛ به طورى که هر کس حضرتش را ببيند، او را چهل ساله يا کمتر مى پندارد، و تا هنگام مرگ اثر پيرى در او ظاهر نشود). (4) 

 و امير المؤمنين (ع) فرمود: (مهدى (عج) چهل ساله در بين مردم مى آيد). (5) 

 و امام صادق (ع) مى فرمايد: (هنگامى که قائم (عج) قيام کند، مردم او را انکار مى کنند؛ زيرا به صورت جوان معتدل و رشيدى بيايد). (6) 

 از جمله خصوصيات فردى حضرت اين است که طى الارض کرده و سايه ندارد. 

 امام رضا (ع) مى فرمايد: (هنگامى که حضرت مهدى (عج) ظهور کند، زمين از نور خدا روشن مى شود، حضرت مهدى است که زمين در زير پايش به سرعت حرکت مى کند، و اوست که سايه نخواهد داشت). (7) 

 ? (1) چهارده معصوم، عماد زاده، ج 2، ص 606.  (2) اثبات الهداه، شيخ حر عاملى، ج 7، ص 414.  (3) اثبات الهداه، شيخ حر عاملى، ج 7، ص 400.  (4) کمال الدين و تمام النعمه، شيخ صدوق، ص 652.  (5) البيان فى اخبار صاحب الزمان، گنجى شافعى، ص 495.  (6) اثبات الهداه، شيخ حر عاملى، ج 7، ص 27.  (7) کمال الدين و تمام النعمه، ص 372.

اَللّهُــــمَّ عَجـِّــل لِوَلیِّــــکَ الفَـــــرَج 

قرآن کريم براى معرفى شخصيتهاى الهى از سه راه وارد مى شود، ودر هر موردى طبق مصالحى از شيوه خاصى پيروى مى کند. گاهى معرفى با اسم، گاهى معرفى با عدد، وگاهى نيز معرفى با صفت. 

 اگر نام حضرت مهدى (عليه السلام) در قرآن نيست، ولى صفات وخصوصيات حکومت او در قرآن وارده شده است. 

 اصولا قرآن در معرفى افراد، مصالح عالى را در نظر مى گيرد. گاهى مصالح ايجاب مى کند تنها به صفات افراد بپردازد، چنان که درباره حضرت مهدى (عليه السلام) جريان از اين قرار است که: 

 اولا: تشکيل چنين حکومتى، در مواردى صريحا ودر موارد ديگر به طور اشاره در قرآن وارد شده است. آياتى که در سوره (توبه) و(صف) از انتشار وگسترش اسلام در سطح جهانى نويد مى دهد، مانند: (ليظهره على الدين کله) يعنى تا آن را بر همه اديان پيروز سازد، اشاره به تشکيل اين حکومت است. زيرا مفسران گويند: مضمون اين آيه را که پيشگويى از گسترش فراگير وهمه جانبه اسلام در سطح جهان است، هنوز تحقق نپذيرفته است. 

 از اين گذشته، در آيه 106 سوره انبياء مى فرمايد: (ما پس از ذکر، در زبور نوشتيم که بندگان شايسته من، وارث زمين خواهند بود). آيه شريفه نويد مى دهد که صالحان، وارثان زمين خواهند بود وحکومت جهان را به دست خواهند گرفت. وبه اتفاق تاريخ بشر، هنوز اين وعده الهى تحقق نپذيرفته است. 

 ثانيا: اگر نام اصلى امام زمان (عليه السلام) را نبرده، به خاطر مصلحتى است که براى اهل فضل ودرک مخفى نمى باشد، زيرا به همان علت که نام امام على (عليه السلام) را نبرده، نام آن حضرت را نيز ذکر ننموده است. اگر نام اين پيشوايان گرامى را مى برد، کينه هاى ديرينه (بدر واحد وحنين) بار ديگر زنده مى شد، ولذا مطلب را به صورت کلى مطرح کرده وفرموده است: (بندگان شايسته من، وارث زمين خواهند بود). نام بردن از گذشتگان، مانند لقمان وذى القرنين، قابل قياس با افراد آينده نيست، درباره گذشتگان، حسدها وکينه ها تحريک نمى گردد، وافراد سودجو وشهرت طلب نمى توانند از آن سوء استفاده کنند، ولى بردن نام آيندگان اين محظور را دارد. 

 آيا شما فکر مى کنيد که تنها ذکر نام، دردى را دوا مى کند؟ آيا فکر مى کنيد که اگر نام امام زمان (عليه السلام) در قرآن برده مى شد، امکان نداشت که در طول تاريخ، شيادان وافراد شهرت طلب آنان سوء استفاده نکنند، يا افرادى روى غرض هاى خاص، وجود او را انکار ننمايند؟ تجربه تاريخى نشان داده است که اگر هم در قرآن صراحتا نام آن حضرت برده مى شد، باز در طول تاريخ، شيادان ومدعيان دروغين مهدويت پيدا مى شدند ونام خود را امام زمان ومهدى موعود مى گذاشتند، تا از آب گل آلود ماهى بگيرند واز نام او وانتظار مردم استفاده نادرست کنند. مگر نام پيامبر خدا (صلى الله عليه وآله وسلم) را در انجيل نبرده است؟ ولى گروههاى مغرض، از آن بهره بردارى ناجوانمردانه کردند. 

 بنابراين، مساله مهم، بيان خصوصيات ديگر آن حضرت است که افراد دل آگاه، با شناخت آنها، مهدى واقعى را از مدعيان قلابى مهدويت باز شناسند.

? اقتباس از (پرسشها و پاسخها) جعفر سبحانى، ص 185

  اَللّهُــــمَّ عَجـِّــل لِوَلیِّــــکَ الفَـــــرَج 

 علت غیبت امام زمان (عج) چیست؟ 

قسمت دوم

? موسى بن جعفر (عليه السلام) فرمود: (هنگامى که پنجمين فرزند امام هفتم غايب شد، مواظب دين خويش باشيد، تا مبادا کسى شما را از دين خارج کند! اى پسرک من! براى صاحب الامر به ناچار غيبت خواهد بود، به طورى که عده اى از مؤمنين از عقيده خود بر مى گردند، همانا خدا به وسيله غيبت، بندگانش را (امتحان) مى نمايد). (3) 

 2- بيعت نکردن با ستمکاران: در روايات متعددى، يکى از علل غيبت امام (عليه السلام) عدم بيعت با کسى بيان شده است. حسن بن فضال مى گويد: على بن موسى الرضا (عليه السلام) فرمود: گويا شيعيانم را مى بينم که هنگام مرگ سومين فرزندم (امام عسکرى) در جستجوى امام خود همه جا را مى گردند اما او را نمى يابند. عرض کردم: به چه دليل؟ فرمود: زيرا امامشان غايب مى شود، عرض کردم: چرا غايب مى شود؟ فرمود: براى اينکه وقتى با شمشير قيام نمود بيعت کسى در گردنش نباشد. (4) 

 3- ترس از گزند دشمنان: گفته شد که با تولد مهدى موعود (عجل الله فرجه) همه ستمگران و ظالمان به وحشت افتادند، و از آنجا که مرگ و انقراض حکومت ظالمانه و اعمال غير انسانى خود را دردست پرتوان امام (عليه السلام) مى دانستند و مى دانند، لذا جان امام مهدى (عجل الله فرجه) تهديد مى شود، لذا در روايات يکى ديگر از غلل غيبت، حفظ جان حضرتش از تعرض و گزند دشمنان ذکر شده است؛ چنانکه زراره بن اعين از امام صادق (عليه السلام) روايت کند که فرمود: اى زراره! قائم ما ناچار از اين است که غيبت کند. عرض کردم: براى چه؟ فرمود: از جان خود بيم و ترس دارد. پس حضرت با دست به شکم خود اشاره کرد. (5) 

 البته بديهى است که اين تماس با عدم اراده خداوند به ظهور آن حضرت توأم است، و گرنه او نيز مانند پدران بزرگوارش از کشته شدن در راه خدا ترسى ندارند. 

 شيخ طوسى (رحمة الله عليه) مى نويسد: هيچ علتى مانع از ظهور آن حضرت نيست، جز اينکه مى ترسد کشته شود. زيرا اگر جز اين بود، جايز نبود که پنهان شود، بلکه ظاهر مى گشت و هر گونه ناراحتى و آزارى را متحمل مى شد. زيرا مقام رفيع امامان و همچنين انبياى عظام و بزرگوارى آنها، به واسطه ناملايماتى بود که در راه دين خدا متحمل مى شدند. (6) 

? (3) همان مأخذ.  (4) همان ماخذ، ص 152.  (5) کمال الدين و تمام النعمه، شيخ صدوق، ص 342. (6) مهدى موعود، ترجمه و نگارش على دوانى، ص 85

للّهُــــمَّ عَجـِّــل لِوَلیِّــــکَ الفَـــــرَج 

​? آثار و فواید انتظار (قسمت دوم) ?

 2- خود ياريهاى اجتماعى: منتظران راستين در عين حال وظيفه دارند تنها به خويش نپردازند، بلکه مراقب حال يکديگر باشند، و علاوه بر اصلاح خويش در اصلاح ديگران نيز بکوشند، زيرا برنامه عظيم و سنگينى که انتظارش را مى کشند يک برنامه فردى نيست، برنامه اى است که تمام عنصر انقلاب بايد در آن شرکت جويند، بايد کار به صورت دسته جمعى و همگانى باشد، کوشش ها و تلاش ها بايد هماهنگ گردد، و عمق و وسعت اين هماهنگى بايد به عظمت همان برنامه انقلاب جهانى باشد که انتظار آن را دارند. 

 در يک ميدان وسيع مبارزه دسته جمعى، هيچ فردى نمى تواند از حال ديگران غافل بماند، بلکه موظف است هر نقطه ضعفى را در هر کجا ببيند اصلاح کند و هر موضع آسيب پذيرى را ترميم نمايد، و هر قسمت ضعيف و ناتوانى را تقويت کند، زيرا بدون شرکت فعالانه و هماهنگ تمام مبارزين، پياده کردن چنان برنامه اى امکان پذير نيست. 

 منتظران واقعى علاوه بر اينکه به اصلاح خويش مى کوشند، وظيفه خود مى دانند که ديگران را نيز اصلاح کنند. اين است اثر سازنده ديگرى براى انتظار قيام مصلح جهانى. 

 ? تفسير موضوعى پيام قرآن، آيه الله مکارم شيرازى، ج 9، ص 447

 ادامه دارد … .

اَللّهُــــمَّ عَجـِّــل لِوَلیِّــــکَ الفَـــــرَج 

عبادت در زمان غیبت افضل از زمان حضور 

? آیت الله بهجت (ره) فرمود: واى بر ما از آن روزى که قرآن یا عترت را از ما بگیرند. گرفتن هر کدام گرفتن دیگرى هم هست، زیرا این دو از هم جدا نمى شوند: “لَنْ یَفْتَرِقا” نه در خارج و نه در اعتقاد “حَتّى یَرِدا عَلَىَّ الْحَوْضَ” (1)؛ (تا اینکه در کنار حوض کوثر بر من وارد شوند.) تنها کسانى از حوض خواهند نوشید که با قرآن و عترت با هم باشند، عدّه اى هستند که همیشه موفّق اند، ولى بعضى مانند کودک یتیم بدون سرپرست هستند و به عمد و یا بدون عمد به هر جهت روى مى آورند، البته فى الجمله معذور هستند. به دلیل عدم حضور امام زمان ـ عجّل اللّه تعالى فرجه الشّریف .
بنابراین، ممکن است به چنین شخصى گفته شود: راست مى گویى، معذورى، خیلى چیزها را ندیدى و نمى دانى، حقّ دارى، چون در زمان غیبت به سر مى برى، و از پدر روحانى و معنوى دستت کوتاه است که نتوانستى سلمان بشوى، سلمانى که “عَلِمَ عِلْمَ الأْوَّلِ وَالآْخِرِ.” (2)؛ (به علم اوّل و آخر آگاه بود.) و فرمود که:
“إذا أَدْرَکْتُمْ سَیِّدَ شَبابِ آلِ محمّد، فَکُونُوا أَشَدَّ فَرَحا بِقِتالِکُمْ مَعَهُ.” (3) وقتى زمان سرور جوانان آل محمّد [امام حسین(علیه السلام) را دریافت کردید، بیشتر به جنگ کردن در رکاب او، شادمان شوید. امّا این را چه مى کنى که فرمودند: “أَلْعِبادَةُ فِى الْغیبَةِ أَفْضَلُ مِنَ الْحُضُورِ. » عبادت در زمان غیبت، از زمان حضور افضل است.
و نیز به اصحاب خود مى فرمود: “أَنْتُمْ أَصْحابى وَ أُولئِکَ إِخْوانى، فَواشَوْقا إِلى إِخْوانى، آمنُوا بِسَوادٍ عَلى بَیاضٍ."(4)
شما اصحاب من هستید و آنان برادران من هستند. چه قدر به دیدار برادرانم مشتاقم، آنان که به سیاهى بر سفیدى ایمان آوردند.کنایه از این که: در زمانى که مرا ندیده اند به من ایمان آورده اند.
? 1. اصل حدیث به این صورت از رسول اکرم(صلی الله علیه و آله) ـ نقل شده است: “إِنّى تارِکٌ فیکُمُ الثِّقْلَین، أَحَدُهُما أَکْبَرُ مِنَ الآخَرِ: کِتابَ اللّه حَبْلٌ مَمْدُودٌ مِنَ السَّماءِ إِلَى الاْءَرْضِ؛ وَ عِتْرَتى أَهْلُ بَیْتى. وَ إِنَّهُما لَنْ یَفْتَرِقا حَتّى یَرِدا عَلَىَّ الْحَوْضَ."؛ (من دو چیز سنگین و گرانبها در میان شما [به یادگار مى گذارم [که یکى از دیگر بزرگتر است: یکى: کتاب خدا، که ریسمانى است که از آسمان به سوى زمین کشیده شده است؛ و دیگرى: بستگان و خاندانم. این دو هرگز از هم جدا نخواهند شد، تا این که در [کنار] حوض [کوثر] بر من وارد شوند. مسند احمد، ج 3، ص 14. نیز ر.ک: مسند احمد، ج 3 ،27 و 59؛ مجمع الزوائد هیثمى، ج 9، ص 163؛ مسند ابن جعد، ص 397، منتخب مسند عبد بن حمید، ص 108؛ خصایص نسایى، ص 93؛ مسند ابى یعلى، ج 2، ص 297 و 376؛ معجم صغیر طبرانى، ج 1، ص 131 و…
2.بحار الانوار، ج 10، ص 121؛ ج 22، ص 339
3.بحار الانوار، ج 44، ص 372 .. ..
4. نقل به معنا از: من لایحضره الفقیه، ج 4، ص 365؛ وسائل الشیعة، ج 27، ص 92؛ مستدرک الوسائل، ج 17، ص 300، بحار الانوار، ج 52، ص 125؛ ج 74، ص 55، جامع الاخبار، ص 180؛ کمال الدین، ج 1، ص 288؛ مکارم الاخلاق، ص440.
بخش مهدویت تبیان
?