علامه مجلسی چنین نقل می‌کند: در بعضى از کتب معتبره دیدم از مسلم جصّاص نقل شده است: «ابن زیاد مرا خواست تا دارالاماره کوفه را تعمیر نمایم. زمانی که درهای دار الاماره را گچکارى می‌کردم، ناگاه شنیدم فریادهایى از اطراف بلند شد. از کارگر زیر دستم پرسیدم: چرا کوفه دچار زاری و فغان گشت!؟

گفت: همین حالا سر یکى از خارجی‌هایی که بر یزید خروج کرده را آورده‌اند!

گفتم: آن خارجى کیست!؟

◀زینب(س) با دیدن سر برادرش، پیشانی خود را بر چوب جلوی محمل زد و خون از زیر مقنعه‌اش فرو ریخت، سپس با یک قطعه پارچه به سر امام حسین(ع) اشاره کرده و اشعارى را خواند

بررسی سندی

چند اشکال به سند این گزارش وارد است:

◀شیخ عباس قمى(صاحب مفاتیح الجنان) منبع این گزارش علامه مجلسى را کتاب‌های «نور العین فی مشهد الحسین» اسفراینى(م 418ق) و «المنتخب فی جمع المراثی و الخطب» طریحى(م 1085ق) می‌داند و به دنبال آن در صحت ماجرای کوباندن سر حضرت زینب(س) به محمل تردید می‌کند

به نظر می‌رسد که مجلسى(ره) این مطلب را از «المنتخب» طریحى نقل کرده است؛ زیرا نقل «بحار الانوار» منطبق با همان متن نقل شده در کتاب «المنتخب» بوده؛

و در گزارش اسفراینی در «نور العین» - که از مقاتل اولیه است - سخنی از بخش اخیر داستان نیست:

«و بعد مدت کمى شترها آمدند، در حالی‌که بر آنها خانواده حسین و شهدا بودند؛ آنان بر شتران برهنه بودند و هیچ پوششى نداشتند و زین العابدین در حال ضعف بر شترى سوار بود و دیدم که ران‌هاى آنها آمیخته به خون بود…».

در این گزارش، سخنی از آن نیست که حضرت زینب(س) پیشانى خود را به محمل زده باشد، بلکه طبق نقل این کتاب، اساساً محملی بر روی شتران نبوده تا زینب(س) سرشان را به چوبه آن بکوبند! این کوباندن سر در نسخه چاپى مقتل الحسین(ع) منسوب به أبى مخنف، نیز نیامده است.

منابع: 

قمی، شیخ‌ عباس، منتهی الآمال فی تواریخ النبی و الآل‏، ج ‏2، ص 938

طریحی، فخرالدین بن محمد، المنتخب، ج 2، ص 435 – 436

بحار الأنوار، ج ‏45، ص 114.

ادامه دارد 

کپی با ذکر منبع

 امام علی (ع) :

«هیچ راهی برتر از تحقیق و حقیقت جویی نیست.»✅

صفحات: 1· 2· 3