? بیعت ?

 در حادثه کربلا، تلاش عمده دشمن آن بود که حسین بن علی علیهما السلام را به بیعت با یزید بن معاویه وادارد و آن حضرت هم نپذیرفت تا شهید شد.

نگاهی ریشه ای تر به « اصل بیعت » : بیعت به معنای پیمان و عهد بستن است. شکستن بیعت ، نزد عرب بسیار زشت بوده است. بیعت با حاکم، نوعی رأی موافق دادن و امضا و تبعیت و تعهد اطاعت محسوب می شد و عدم بیعت ، نوعی تمرد و به رسمیت نشناختن. بیعت در صدر اسلام، مفهوم اطاعت و پذیرش حکومت را داشت و بیعت کننده با حاکم، نمی توانست با او به مخالفت و جنگ بپردازد و آنگاه که علنی انجام می گرفت، مردم، بیعت کننده را طرفدار خلیفه و حاکم می شناختند و پس گرفتن بیعت ، معمول و مقبول نبود ، چون هم جانش در خطر می افتاد ، هم آبرویش . در تاریخ اسلام ، بیعت عَقَبه ، بیعت رِضوان و … وجود داشت . قرآن ، بیعت مردم را با پیامبر ، بیعت با خدا می داند : « اِن الذینَ یبایعُونَک اِنما یبایعُونَ اللهَ ، یدُ اللهِ فَوقَ اَیدیهِم فَمَنْ نَکثَ فَاِنما ینْکثُ عَلی نَفْسِهِ … »(1) درباره بیعت زنان مؤ من با پیامبر ، می خوانیم : « اِذا جأک الْمُؤ مِناتُ یبایعْنَک … فَبایعْهُن »(۲) که مواد بیعت را هم مطرح می کند .

بیعت ، دست دادن با کسی به عنوان عهد و پیمان بر امری است و سوگندی است برای وفاداری به یک نظام و حاکم . دست در دست حاکم و امیر و والی یا نماینده او گذاشتن بیعت تلقی می شود و بیعت در اسلام ، نه به عنوانِ روش انتخاب رهبر ، بلکه به مثابه عامل تحکیم حکومت یک امام و رهبرِ شایسته تلقی می گردد ، آن هم بر محور شرع و قانون خدا . به فرموده علی (ع) در نهج البلاغه « لاطاعَةَ لِمَخْلُوقٍ فی مَعْصِیةِ الْخالِق » . در معصیت خدا از مخلوق نباید اطاعت کرد . در کتب حدیث ، بابِ خاصی برای آن گشوده اند که حاکی از اهمیت آن در نظام سیاسی و اجتماعی اسلام است . (۳) از این رو ، پس از وفات پیامبر اسلام ، موضوع بیعت کردن و بیعت گرفتن از مردم به نفع حکومت ، حساسیت سیاسی فوق العاده ای یافت و در سقیفه خود را نشان داد . طبق همین اصل ، علی (ع) و یاران همدل او را می خواستند به بیعت وادارند . خود آن حضرت نیز پس از مرگ عثمان ، با بیعت مردم با وی ، خلافت را عهده دار شد .

بیعت گرفتن معاویه به نفع پسرش یزید ، در زمانی که هنوز خودش زنده بود ، آن هم با تهدید و ارعاب و زور ، از نقاط ننگ سلطه امویان است . معاویه در سال 59 از مردم شام و چهره های معروف قبایل ، به نفع یزید به عنوان ولیعهد خویش بیعت گرفت و نامه دعوت به بیعت را به شهرهای دیگر هم نوشت . البته مورد اعتراضهایی هم قرار گرفت . ولی مخالفان را سرکوب می کرد . (۴) پس از مرگ معاویه نیز ، یزید به والی مدینه نامه نوشت که به هر صورت از حسین بن علی علیهما السلام بیعت بگیرد . امام حسین نیز که یزید را شایسته خلافت نمی دانست ، از بیعت امتناع داشت و می فرمود : « مِثلْی لایبایعُ مِثْلَ یزی د » .

در دورانی هم که سیدالشهداء در مکه بود ، در پی نامه ها و دعوتهای کوفیان برای عزیمت به آنجا ، آن حضرت مسلم بن عقیل را فرستاد . شیعیان کوفه نیز با نماینده امام حسین بیعت کردند . تعداد بیعتگران کوفه بامسلم را 18 هزار تا 25 هزار هم نوشته اند . (۵)« برداشتن بیعت » از سوی امام یا والی ، در واقع آزاد گذاشتن بیعتگر نسبت به تعهدی بود که با بیعت سپرده بود . امام حسین (ع) شب عاشورا ، ضمن خطبه ای وفای یاران را ستود و برایشان پاداش الهی طلبید ، آنگاه بیعت را با این جملات از آنان برداشت تا هرکه می خواهد ، از پوشش شب استفاده کرده ، صحنه را ترک گوید : « اَلا وَاِنی قَدْ اَذِنْتُ لَکمْ فَانْطَلِقوا جَمیعَا فی حِل لَیسَ عَلَیکمْ حَرَجٌ مِنی وَلا ذِمامٌ ، هذَا اللیلُ قَدْ غَشِیکمْ فَاتخِذُوهُ جَمَلا » .(۶) البته یاران یکایک برخاسته و با نطقهای پرشوری اعلام وفاداری کردند و آن شب ، کسی نرفت . سخن مسلم بن عوسجه ، زهیر ، فرزندان مسلم بن عقیل و دیگران معروف است . (۷)

? 1 - فتح ، آیه 10 .۲ - ممتحنه ، آیه 12 .۳ - باب لزوم البیعة و کیفیتها و ذم نکثها ( بحار الا نوار ، ج 64 ، ص 181 ، چاپ بیروت ) .۴ - مروج الذهب ، ج 3 ، ص 27 . درباره بیعت گرفتن معاویه برای یزید ، ر . ک‍ : الغدیر ، ج 10 ، ص 242 .۵ - مقتل الحسین ، مقرم ، ص 168 .1۶ - بحار الا نوار ، ج 44 ، ص 393 .۷ - همان . ( پیرامون « بیعت » ، به بحث مفصل در « دایرة المعارف تشیع » ج 3 ، ص 581 مراجعه کنید . )

? امتناع از بیعت ?

 داده های تاریخی نشان می دهد امام حسین (ع) در برابر حکومت وقت دو راه بیشتر نداشت: 1 - قیام؛ 2 - بیعت. نتیجه قیام، شهادت و یا تشکیل حکومت بود و نتیجه بیعت، ذلت و نابودی اسلام. امام (ع) قیام را انتخاب کرد و هدف خود را امر به معروف و نهی از منکر دانست و بارها از محو دین و ظهور بدعت سخن گفت و خطرات امویان را گوشزد کرد. از سوی دیگر، همگان را نیز به قیام علیه یزید و ستم گران فراخواند. نتیجه قیام امام حسین (ع) احیای اسلام، انقراض حکومت اموی و نهادینه کردن فرهنگ عزت مندی بود، به گونه ای که گفته شده است: «ان الاسلام محمدی الحدوث، حسینی البقاء».

موسیو ماربین آلمانی می گوید: «حسین با قربانی کردن عزیزترین افراد خود… به دنیا درس فداکاری آموخت و نام اسلام و اسلامیان را در تاریخ، ثبت و در عالم، بلند آوازه ساخت و اگر چنین حادثه ای پیش نیامده بود، قطعاً اسلام به حالت کنونی باقی نمی ماند و ممکن بود یک باره اسلام و اسلامیان محو و نابود گردند.»

امام حسین (ع) با شرکت در یک جنگ نابرابر به شهادت رسید و اهل بیت او را به اسارت بردند، ولی به قول استاد شهید مطهری (ره) آن حضرت به اهداف خود دست یافت. این در حالی است که اگر امام با یزید بیعت می کرد، نه تنها به آرمان ها و اهداف خود دست نمی یافت؛ بلکه بیعت او آثار منفی متعددی را در پی داشت.

? سایت حوزه

#حجت‌الاسلام_پناهیان :
“شهید حججی” را باید فخرالشهدای مدافع حرم نامید .
به خون شهید حججی قسم می‌خوریم تا اسراییل را نابود نکنیم آرام نخواهیم نشست.

عاشق شدنت را همه دنیا دیدند
از علت عاشق شدنت پرسیدند
دیدند چه رویای قشنگی داری
از پیکر بی سر شده ات فهمیدند

سروده ی ولی‌الله تیموری مبین بروجردی

@mobinboroujerdi

بسته آجيل
عمليات «والفجر8» به پايان رسيده بود و ما براي پدافند منطقه در شهر فاو مستقر بوديم.
يك روز از هداياي مردمي يك مقدار آجيل برايمان آوردند و به هركدام از بچه ها يك بسته دادند. چند دقيقه اي از پخش اين آجيل ها نگذشته بود كه يكي از بچه ها آمد و گفت: «اين بسته آجيل را يك نفر به نام ده نمكي به جبهه هديه كرده است تو او را مي شناسي؟» من ابتدا تصور كردم، قصد شوخي دارد، گفتم: بابا، تو هم ما را دست انداختي!
او گفت: «ببين، اينهم نامه اش.» و يك كاغذ كوچك را كه داخل بسته آجيل قرار داشت به من داد. من هم كاغذ را باز كردم و ازديدن دستخط آن متعجب شدم….
نامه متعلق به برادر كوچك من بود كه در دبستان تحصيل مي كرد. خوردن آجيلي كه برادرم فرستاده بود، برايم بسيار لذت بخش بود.
راوي: ابوالفضل ده نمكي